Το δικό μου Πάσχα: Στα Κύθηρα με την Κατερίνα Χάρου

 

Εικονογράφηση: Χρήστος Κούρτογλου

Η εικαστικός Κατερίνα Χάρου, μοιράζεται αναμνήσεις και εμπειρίες από το δικό της Πάσχα στα Κύθηρα.

Λόγω της ιστορίας τους, τα Κύθηρα συνδυάζουν πολλά διαφορετικά χαρακτηριστικά. Μπορεί κανείς να συναντήσει στοιχεία και έθιμα που κάποιες φορές είναι καθαρά επτανησιακά, ενώ άλλοτε θυμίζουν αιγαιοπελαγίτικα. Για εμάς που έχουμε σχέση με το νησί, όλες οι εποχές είναι μαγικές, όμως για κάποιον που σκέφτεται να έρθει για πρώτη φορά, θα του πρότεινα ολόψυχα να το επισκεφθεί το Πάσχα, οπότε και ξεδιπλώνει τις εκπλήξεις του, γεμάτο μυρωδιές και υπέροχα χρώματα. 

Είναι χαραγμένο στη μνήμη μου το δρομολόγιο του πλοίου από Πειραιά, που φτάνει τη Μεγάλη Παρασκευή στο λιμάνι και σε προσκαλεί να βουτήξεις κατευθείαν στη μαγεία των Κυθήρων. Οι άνεμοι φέρνουν ευωδιά θυμαριού, φασκόμηλου και βρεγμένου χώματος. Το νησί είναι καταπράσινο και ολάνθιστο, σαν να περιμένει όλους αυτούς, επισκέπτες και ξενιτεμένους, που το πεθύμησαν τόσο πολύ. Μαζί κι εμένα. Ανάλογα με τη διάθεση και το πού βρίσκεται η παρέα κάθε φορά, ένα τηλεφώνημα καθορίζει σε ποιον Επιτάφιο θα πας φέτος. 

Στην πρωτεύουσα του νησιού, τη Χώρα, ξεκινάει μια πομπή από τον Εσταυρωμένο –την κεντρική εκκλησία της Χώρας– και κάνει τον γύρο του οικισμού. Όλα τα σπίτια είναι φωτισμένα, έχουν τις πόρτες ανοιχτές και είναι στολισμένα. Όσο γίνεται η περιφορά του Επιταφίου, μικρά κορίτσια ντυμένα στα λευκά ως μυροφόρες ρίχνουν πέταλα από λουλούδια σε κάθε πόρτα που είναι ανοιχτή. Για λίγες στιγμές έχουν όλοι την ευκαιρία να ρίξουν μια κλεφτή ματιά στο εσωτερικό παραδοσιακών σπιτιών και αρχοντικών. Η περιφορά προχωράει και φτάνει μέχρι την είσοδο του ενετικού κάστρου, το οποίο φωτίζεται από πολλά μικρά τσίγκινα τενεκεδάκια αναμμένα. Όλη αυτή η τελετουργία έχει κάτι πολύ ιδιαίτερο, σαν αυτή η γιορτή να ήταν αρχέγονη, ενώ η πένθιμη αυτή ατμόσφαιρα κάποιες στιγμές δίνει την αίσθηση ενός γλυκού καλωσορίσματος.
 
Την ίδια στιγμή, σε ένα άλλο παραθαλάσσιο χωριό στα ανατολικά του νησιού, τον Αβλέμονα, ένας διαφορετικός Επιτάφιος. Εκεί, κατά την περιφορά, αυτοσχέδια φαναράκια ανάβουν και φωτίζουν όλο τον κόλπο, τα βράχια και τη θάλασσα, δημιουργώντας μια πανέμορφη ατμόσφαιρα μέσα στο σκοτάδι. Καθώς είναι χωριό ψαράδων ο Αβλέμονας, ο Επιτάφιος πάει στα καΐκια και στις βάρκες.

Άλλος αγαπημένος μου Επιτάφιος είναι αυτός στο μοναστήρι της Μυρτιδιώτισσας. Στον περίβολο του μοναστηριού, στο καταπράσινο τοπίο, γεμάτο μυρτιές όπως μαρτυρά και το όνομά του, γίνεται η περιφορά της εικόνας και του Επιταφίου σε μια ατμόσφαιρα τρομερά κατανυκτική, με πιστούς που έρχονται από όλη την Ελλάδα. 

Όπου κι αν πας, όποιο χωριό κι αν διαλέξεις, αρκεί να κλείσεις τα μάτια και να πάρεις μια γερή ανάσα αέρα και αμέσως η ψυχή σου ηρεμεί: έφτασες στα Κύθηρα. 

kathimerini.gr