«Γκρίζες» ζώνες στα σχέδια για το Μουσείο Εναλίων Αρχαιοτήτων

Το Ιδρυμα Λασκαρίδη ανέλαβε τη χρηματοδότηση, μέσα σ’ ένα μήνα εκπονήθηκε η προμελέτη και εγκρίθηκε ήδη από το Συμβούλιο Μουσείων, ενώ δεν έχει ακόμα ξεκαθαριστεί εάν το κτίριο Σιλό παραχωρήθηκε από την COSCO στο ελληνικό Δημόσιο ● Αγνωστη παραμένει και η τύχη του πρώτου βραβείου διεθνούς αρχιτεκτονικού διαγωνισμού για το μουσείο.

Το Συμβούλιο Μουσείων του υπουργείου Πολιτισμού έδωσε ομόφωνα θετική γνωμοδότηση για τις στατικές και ηλεκτρολογικές προμελέτες και τη μουσειογραφική, που αφορούν τη μετατροπή του παλαιού κτιρίου του Σιλό (SILO) σε Μουσείο Ενάλιων Αρχαιοτήτων, στον Πειραιά. Τη χρηματοδότηση για τις προμελέτες ανέλαβε το Ιδρυμα Αικατερίνης Λασκαρίδη, δηλαδή ο εφοπλιστής Πάνος Λασκαρίδης. Οι καλές σχέσεις που έχει (και) με το υπουργείο Πολιτισμού δεν έχουν αλλάξει κι ας διερευνάται από δυο εισαγγελείς η υπόθεση της παράνομης ανέλκυσης των δυο αρχαίων αντικειμένων από τον βυθό των Αντικυθήρων. Θέμα που είχε αναδείξει πρώτη η «Εφ.Συν.», τον Αύγουστο 2020, αλλά από τότε έως σήμερα το υπουργείο Πολιτισμού δεν έχει προχωρήσει στην παραμικρή ενημέρωση, «αλληθωρίζοντας» ή επιχειρώντας να το ξεχάσει.

Η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη χαιρέτησε τη γνωμοδότηση (συνοδεύτηκε από πολλές παρατηρήσεις των μελών) και ευχαρίστησε τον δωρητή στο σχετικό δελτίο Τύπου (18/1/22). Το ύψος της δωρεάς ωστόσο δεν το μάθαμε. Το έργο της μετατροπής του Σιλό σε Μουσείο Εναλίων έχει ενταχθεί στο Ταμείο Ανάκαμψης και θα χρηματοδοτηθεί με 75 εκατομμύρια ευρώ. Τα χρήματα που διαθέτει ο δωρητής είναι μυστικό που δεν αποκαλύπτει το ΥΠΠΟΑ στους Ελληνες πολίτες.

Το Μουσείο Εναλίων είναι σημαντικό έργο που επιχειρείται εδώ και πολλά χρόνια και είναι ζητούμενο να προχωρήσει και να ολοκληρωθεί. Ωστόσο προκύπτουν τρία ερωτήματα.

α) Τι γίνεται, κατ’ αρχάς, με το κτίριο Σιλό; Παρ’ ότι υπάρχουν τρεις διαδοχικές Υπουργικές Αποφάσεις, με τελευταία της Μυρσίνης Ζορμπά το 2019, οι οποίες προβλέπουν ρητά την παραχώρηση του κτιρίου στο ελληνικό Δημόσιο, καθώς ανήκει στην CΟSCO, το υπουργείο Πολιτισμού δεν την έχει εξασφαλίσει. Κι επειδή είναι αδιανόητο να λειτουργήσει μουσείο με αρχαιολογικά ευρήματα σε κτίριο που ανήκει στους Κινέζους, η υπουργός Πολιτισμού οφείλει να εξηγήσει αν θα υπάρξει αναγκαία παραχώρηση, ποια λύση έχει βρεθεί ή αν όλα βρίσκονται ακόμα στον «αέρα». Πάντως στο master plan της Cosco δεν περιλαμβάνεται το Μουσείο Εναλίων.

β) Η έγκριση της δωρεάς για την εκπόνηση της Προμελέτης, που ανέλαβε το Ιδρυμα Αικατερίνης Λασκαρίδη, υπογράφηκε από την υπουργό Πολιτισμού στις 14 Δεκεμβρίου 2021. Ενα μήνα μετά, δηλαδή, στις 17 Ιανουαρίου 2022 το θέμα μπήκε στην ημερήσια διάταξη του Συμβουλίου Μουσείων. Και όπως ρωτούσε στην ανακοίνωσή της η «Ενωτική Αγωνιστική Κίνηση στο υπουργείο Πολιτισμού», είναι δυνατόν σ’ ένα μήνα να έχει εκπονηθεί «[...]αρχιτεκτονική, στατική, Η/Μ, μουσειογραφική προμελέτη και τροποποίηση του κτιριολογικού προγράμματος του Σιλό; Οχι βέβαια! Τι έχει συμβεί; Πολύ απλά είχαν αναθέσει στον Λασκαρίδη να πληρώσει για τη μελέτη και να τη δουλέψει πολύ καιρό πριν, χωρίς καμία απόφαση, έτσι... παράνομα!».

Σύμφωνα με το ρεπορτάζ, ένα χρόνο συνεργάζονταν οι υπηρεσίες του υπουργείου Πολιτισμού με αρχιτεκτονικό γραφείο, το οποίο πλήρωνε ο δωρητής κι ας μην είχε γίνει αποδεκτή, επίσημα, η δωρεά. Είναι νόμιμη και ορθή πρακτική; Παραβιάζεται το νομοθετικό και τα διοικητικό πλαίσιο με τέτοια διαχείριση εκθέτοντας, τελικά, την υπουργό Πολιτισμού;

γ) Τον Μάρτιο του 2012 προκηρύχθηκε διεθνής ανοιχτός αρχιτεκτονικός διαγωνισμός με θέμα τον ανασχεδιασμό του Σιλό και του περιβάλλοντος χώρου σε Μουσείο Ενάλιων. Συμμετείχαν 89 προτάσεις και το πρώτο βραβείο κέρδισε η πρόταση έξι Ελλήνων αρχιτεκτόνων. Τι γίνεται στην παρούσα φάση με το βραβείο του διαγωνισμού είναι άγνωστο. Η αρχιτεκτονική μελέτη παραμένει ή όχι σε ισχύ;

Βασιλική Τζεβελέκου

efsyn.gr