Απαντητικό σχόλιο σε δημοσίευμα υπό τον τίτλο «Οὐ πρὸς τιμωρίαν, ἀλλ’ εἰς σωτηρίαν»
Απαντητικό σχόλιο σε δημοσίευμα υπό τον τίτλο «Οὐ πρὸς τιμωρίαν, ἀλλ’ εἰς σωτηρίαν»
Αξιότιμε κύριε Π. Πολίτη,
Ύστερα από λόγο που εκφώνησε ο Σεβ. Μητροπολίτης μας, κατά την ημέρα της εορτής της Κοιμήσεως της Θεοτόκου στην Ι. Μ. Μυρτιδιωτίσσης, στο οποίο έγινε λόγος για τη θεία παιδαγωγία και την τιμωρία που ενίοτε επιβάλλει ο Θεός στον αποστατούντα απ’ εκείνον άνθρωπο, δημοσιεύθηκε στην κατά πάντα αξιόλογη ιστοσελίδα σας άρθρο υπό τον τίτλο «Οὐ πρὸς τιμωρίαν, ἀλλ’ εἰς σωτηρίαν», ενός υπογράφοντος με το ψευδώνυμο «Ανυπάκουος». Στο εν λόγω άρθρο ελέγχεται η θέση του Σεβ. Μητροπολίτου ότι ο Θεός τιμωρεί. Παρακαλούμε, λοιπόν, να δημοσιεύσετε το παρόν ως απαντητικό σχόλιό μας επί του προκειμένου.
Παρακαλούμε τον αρθρογράφο να δεχθεί την ευγενική φιλοφρόνησή μας και τον έπαινό μας για την ενασχόλησή του με θεολογικά θέματα -πράγμα όχι μόνον επαινετό, αλλά και αξιομίμητο- και ταυτόχρονα να δεχθεί την εξής επισήμανση: η αποκοπή και η εκλογή ενός μεμονωμένου χωρίου από την εκκλησιαστική γραμματεία δύναται να οδηγήσει σε παρανόηση και λανθασμένα συμπεράσματα. Προκειμένου να αποδείξουμε το επιθυμητό και αντικειμενικό της διδασκαλίας ενός εκκλησιαστικού πατρός, οφείλουμε να γνωρίζουμε συνολικά τη διδασκαλία του ή, εάν αυτό είναι ανέφικτο, να έχουμε τουλάχιστον βασικές γνώσεις της ορθόδοξης δογματικής διδασκαλίας, για να ελέγχουμε καθετί και να μην οδηγούμαστε σε προβληματικές θέσεις. Δεν ψέγουμε τον αρθρογράφο, καθότι γνωρίζουμε ότι η θεολογική πορεία του σύγχρονου θεολογικού κόσμου στρέφεται προς την άποψη που εκείνος εκφράζει, παραχαράσσοντας την ορθόδοξη πατερική διδασκαλία, και από την οποία φαίνεται να έχει επηρεαστεί.
Ο θεολογών αρθρογράφος -τον οποίο ίσως αδικεί το ψευδώνυμο που διάλεξε- μεταξύ άλλων, που στο παρόν σχόλιο δεν μας αφορούν -μια και έχουν απαντηθεί πάλιν και πολλάκις-, ευγενικά ισχυρίζεται ότι «τα περισσότερα ‘‘δεινά’’ δεν πηγάζουν από υπερφυσική τιμωρία, αλλά από ανθρώπινες αποφάσεις, συγκρούσεις συμφερόντων και κοινωνικές αδικίες». Άρα στην σκέψη του γράφοντος υπάρχουν και δεινά που «πηγάζουν από υπερφυσική τιμωρία». Παρά ταύτα πιο κάτω σημειώνει ότι «ο Χριστός δεν εκφόβισε, αλλά παρηγόρησε· δεν απέδωσε συμφορές ως εκδίκηση, αλλά πρόσφερε συγχώρεση και ελπίδα. ‘‘Οὐ γὰρ ὁ Θεὸς πρὸς τιμωρίαν ἀνθρώπων ἐφάνη, ἀλλ’ εἰς σωτηρίαν καὶ ἔλεον’’». Μάλλον στο δεύτερο σκέλος της απάντησής του ο αρθρογράφος επιθυμεί να αντικρούσει την πρώτη σκέψη του και να πείσει ότι ο Θεός είναι Θεός μόνον αγάπης και όχι δικαιοσύνης.
Τέλος πάντων, προς διόρθωση των όσων γράφτηκαν, έκθεση της ορθόδοξης διδασκαλίας και αποφυγή κάθε ετεροδιδασκαλίας, σημειώνουμε ότι η αγάπη και η
δικαιοσύνη στον Θεό συνδέονται με τις θείες ιδιότητες της αγαθότητας και της δικαίας κρίσεως. Ο Θεός είναι αγαθοποιός και αγαθός εξ εαυτού και μόνος αγαθός, αλλά και δίκαιος, που δικαιώνει, κολάζει, τιμωρεί και παιδεύει, φιλανθρώπως. Ο ι. Χρυσόστομος εντός ολίγων γραμμών περικλείει όλη τη θεία διδασκαλία περί αγάπης και δικαιοσύνης του Θεού, ταυτίζοντας αγάπη και δικαιοσύνη και τονίζοντας ότι ο Θεός κολάζει και τιμωρεί με φιλανθρωπία με σκοπό να διασφαλίσει τη σωτηρία του ανθρώπου. Λέγει χαρακτηριστικά:
«Ἐπειδὴ δὲ ἀπαθὲς τὸ Θεῖόν ἐστι, κἂν κολάζῃ, κἂν τιμωρῆται, οὐ μετ’ ὀργῆς τοῦτο ποιεῖ, ἀλλὰ μετὰ κηδεμονίας καὶ φιλανθρωπίας πολλῆς· διὸ σφόδρα θαρρεῖν χρή, καὶ πεποιθέναι τῇ τῆς μετανοίας δυνάμει...Διὰ τοῦτο ὁ Θεὸς τὰς τιμωρίας ἡμῖν ἀπειλεῖ, καὶ ἐπάγει πολλάκις, οὐχ ὡς ἑαυτὸν ἐκδικῶν, ἀλλ’ ἡμᾶς ἕλκων πρὸς ἑαυτόν»
(Παραινετικὸς εἰς Θεόδωρον ἐκπεσόντα, λόγ. α΄, PG 47,281-282).
«Επειδή η θεότητα είναι απαθής, ακόμη κι όταν κολάζει ή τιμωρεί, δεν το πράττει με οργή, αλλά με φροντίδα και πολλή φιλανθρωπία· γι’ αυτό πρέπει να έχουμε μεγάλη παρρησία και να εμπιστευόμαστε τη δύναμη της μετανοίας...Γι’ αυτόν τον λόγο ο Θεός μάς απειλεί με τιμωρίες και πολλές φορές τις επιτρέπει, όχι για να εκδικηθεί, αλλά για να μας ελκύσει κοντά του».
Εκτός των ανωτέρω, μια σκέψη που πιθανόν διαλευκαίνει τον λόγο του Μητροπολίτου για δεινά προερχόμενα εξ αμαρτιών είναι και η εξής: ο άνθρωπος, λόγω της μοχθηρής προαίρεσής του, απομακρυνόμενος από τον Θεό, διαταράσσει την τάξη της δημιουργίας και την καταστρέφει. Επομένως, ακόμη κι έτσι θα μπορούσε να εξηγηθεί ο κρινόμενος λόγος, μια και οι πυρκαγιές, κι αν προέρχονται από ανθρώπινο χέρι, σημαίνει ότι ο εμπρηστής τυφλωμένος από την αμαρτία, προέβη στην εν λόγω πράξη.
Βέβαια, θεωρούμε περιττό να σημειωθεί ότι τίποτε δεν διαφεύγει της σοφής επίβλεψης του Θεού και τα πάντα κατευθύνονται με βάση το αγαθό θέλημά του. Μια προσεκτική μελέτη της Παλαιάς Διαθήκης θα πείσει ότι ο Θεός εγείρει δεινά κατά του αποστατούντος λαού, πάντοτε φιλανθρώπως, με σκοπό να τον επαναφέρει στην προς εκείνον πορεία. Και ποιος θα μπορούσε να καυχηθεί ότι είναι άμεμπτος ενώπιον του Θεού;
Με εκτίμηση,
Ιερόθεος Κρητικός, Ιεροδιάκονος Ι. Μ. Κυθήρων
_______________________________________
Διαβάστε εδώ το Δημοσίευμα :
Δεν υπάρχουν σχόλια