ΤΟΥ ΑΝΔΡΕΑ ΜΑΡΙΑΤΟΥ:ΑΤΟΜΙΚΗ ΕΥΘΥΝΗ ¨ΦΩΤΙΑ ! ΤΟ ΔΕΝΤΡΟ ΕΙΝΑΙ ΠΑΡΑ ΠΟΛΥ ΚΟΝΤΑ ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ¨.
Εγκυμονούσα, βλέποντας από την μπαλκονόπορτα ένα φλεγόμενο δεντράκι να ... «βάζει τελεία στα όνειρά» της:
https://www.youtube.com/watch?v=jQIaUDWuncE
Οι πραγματικοί λόγοι για την αντισυνταγματική απόπειρα μετακύλισης της ευθύνης του Κράτους στους πολίτες με την εν κρυπτώ ψήφιση της εκτρωματικής ΚΥΑ για την πυροπροστασία ακινήτων εντός ή πλησίον δασικών εκτάσεων, καθίστανται ολοένα και πιο σαφείς: αφενός η στοχευμένη ποινικοποίηση της εκτός σχεδίου δόμησης για τους μικροϊδιοκτήτες (θυμίζω την επι 1μιση χρόνο «αδυναμία» της κυβέρνησης να δώσει λύση στο πάγωμα της εκτός σχεδίου δόμησης), αφετέρου η νομική θωράκιση των αιρετών απέναντι στις συνταγματικές ευθύνες για τα λάθη και τις παραλείψεις τους. Και τέλος, αναπόφευκτα όλοι διερωτώμαστε εάν με τα ανεφάρμοστα μέτρα πλέον θα είναι πρακτικά δυνατή η διεκδίκηση ασφαλιστικής αποζημίωσης σε περίπτωση ζημίας απο δασική πυρκαγιά.
Παρά το ανεφάρμοστο των διατάξεων και την ίδια ώρα που η κυβέρνηση δίνει παρατάσεις για να αναβάλει την επερχόμενη κατάρρευση του νόμου, πληθαίνουν οι στοχευμένες δημοσιεύσεις που «κανονικοποιούν» την ΚΥΑ. Άρθρα με σκοπό την συμμόρφωση δια της τρομοκρατίας όπως: «Οδηγός επιβίωσης για να γλιτώσετε τα πρόστιμα» ή οδηγίες συναποδοχής της ατομικής ευθύνης όπως: «Τι πρέπει να κάνουν οι ιδιοκτήτες ακινήτων», συστηματικά και εσκεμμένα αποκρύπτουν την κατακραυγή από νομικούς και επιστήμονες, ΟΤΑ(1), επιμελητήρια, φορείς και συλλόγους. Κάποιοι, ευτυχώς ελάχιστοι, συμπολίτες μας (κατά την εκτίμησή μου λόγω χρόνιας πολιτικής αφέλειας) σπεύδουν να υποβάλουν δηλώσεις - μάταια τις περισσότερες φορές μιας και τα προβλεπόμενα από τον κανονισμό μέτρα απλά δεν μπορούν να υλοποιηθούν για δεκάδες πρακτικούς και νομικούς λόγους(2).
Αλλά αποτελεί συνταγματική στρέβλωση το να αποδεχτούμε οτι η σχέση του πολίτη με το κράτος είναι ατομική υπόθεση. Το Σύνταγμα είναι μια κοινή συμφωνία για το πως διοικείται η χώρα, όχι ατομική. Όταν πχ έχουμε δια του Συντάγματος συναποφασίσει οτι η προστασία του περιβάλλοντος είναι ευθύνη του κράτους, το να υποβάλω εγώ δήλωση που λέει «ναι, αποδέχομαι οτι εγώ είμαι υπεύθυνος αν από τη φωτιά στο δάσος καεί το σπίτι μου» ισοδυναμεί με ένα μικρό πραξικόπημα. Το οποίο χρειάζεται τέτοιους μικρούς
φοβισμένους δικτατορίσκους διασπαρμένους στο σώμα της κοινωνίας, τους «υπεύθυνους νομοταγείς πολίτες», ακριβώς ότι ψάχνει το κράτος(3) όταν το ίδιο αδυνατεί να σταθεί στο ύψος της συνταγματικής του ευθύνης. Και επειδή ο διάολος τρώει πρώτα τα παιδιά του, πέστε μου με ποιά δικαιολογία εγώ, που -ως να μην υπάρχει Διοίκηση- αποδέχτηκα πως οι ζημιές από τις φυσικές καταστροφές είναι αποκλειστικά δικιά μου ευθύνη, θα αρνηθώ του χρόνου να εφαρμόσω τα μέτρα ενός «Κανονισμού Αντιπλημμυρικής Προστασίας Ακινήτων πλησίον ρεμάτων», του παραχρόνου ενός «Κανονισμού Αντισεισμικής Προστασίας», αντιτσουναμικής, αντιηφιαστειακής, αντιτυφωνικής, αντικυκλωνικής, αντικατολισθητικής, αντιχαλαζιακής και πάει λέγοντας μέχρι Πολιτική Προστασία να σημαίνει πια και επίσημα «ο σώζων εαυτόν σωθήτω».
Στο δια ταύτα, επειδή πολλοί συμπολίτες μας ρωτάνε εμάς τους μηχανικούς τι να κάνουν, προτείνω να αποφασίσει ο καθένας με βάση τα παρακάτω πραγματικά δεδομένα:
1. στα Κύθηρα (όπως και σε άλλα μέρη) δεν υπάρχει μηχανικός που να δέχεται να εκπονήσει τις απαιτούμενες μελέτες/εκθέσεις.
2. Ο Δήμος μας (όπως και οι περισσότεροι Δήμοι) δεν έχει προσωπικό να φτιάξει τριμελή επιτροπή, να παραλάβει δηλώσεις και ζητάει την απόσυρση του νόμου.
3. Στην πιάτσα δεν υπάρχουν διαθέσιμα συνεργεία για τις εκχερσώσεις και τους καθαρισμούς.
4. Στην αγορά (πανελλαδικά) δεν υπάρχουν υλικά με τις προδιαγραφές της ΚΥΑ.
5. Το Δασαρχείο δεν έχει προσωπικό για να επιβλέψει τις χιλιάδες κοπές δένδρων.
6. Η ΥΔΟΜ δεν έχει δυνατότητα να εκδώσει τις χιλιάδες άδειες μικρής κλίμακας.
7. Τέλος, ο γείτονάς σου ίσως δεν έχει τα χρήματα που μπορεί εσύ να έχεις....
Όποιοι μετά τα παραπάνω αποφασίσουν παρόλ’αυτά να κάνουν τη δήλωση, έχουν την αμέριστη συμπάθειά μου.
Ανδρέας Μαριάτος
Με τη νομική συνδρομή της Σοφίας Παυλάκη, Δικηγόρου, M.Sc.
05.06.2025
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
(1) Πχ το Ψήφισμα του Δήμου Κυθήρων στο ΔΣ της 29/05/2024: Ο Δήμος Κυθήρων συντασσόμενος με πλήθος φορέων (ΕΜΔΥΔΑΣ, ΠΟΕ-ΟΤΕ, ΠΟΜΙΔΑ, ΓΕΩΤΕΕ, Δήμων, Επιστημονικών Συλλόγων, κλπ) εξόχως δε με την απόφαση του ΔΣ της ΚΕΔΕ της 10/04/2024 καθώς και το ΔΤ των Μηχανικών των Κυθήρων της 02/04/2024, δηλώνει:
• Την επιχειρησιακή του αδυναμία να εφαρμόσει την Εγκύκλιο ΥΠΕΝ/ΔΑΟΚΑ/28909/848
• Την κατηγορηματική αντίθεσή του με τα εισαχθέντα με τον Κανονισμό οριζόντια, αντιεπιστημονικά, νομικά έωλα και αντικοινωνικά μέτρα.
Αιτείται:
• Την άμεση ανάκληση της ΚΥΑ ΥΠΕΝ/ΔΑΟΚΑ/55904/2019 – ΦΕΚ 3475/Β/2023.
• Τον επιστημονικό εκσυγχρονισμό του θεσμικού πλαισίου για την αντιπυρική προστασία.
• Την επαρκή στελέχωση όλων των συναρμοδίων για την πυροπροστασία δημόσιων υπηρεσιών.
• Τον τερματισμό των οριζοντίων ρυθμίσεων και τη νομοθετική διασφάλιση οτι δεν νοείται θωράκιση απέναντι στις πυρκαγιές χωρίς τοπικά εξειδικευμένα σχέδια πρόληψης.
• Την άρση της αντισυνταγματικής μετακύλισης ευθυνών της διοίκησης στους πολίτες.
(2) Πρακτικά ζητήματα
1. Οι Δασικοί Χάρτες έχουν λάθη και χιλιάδες ενστάσεις είναι σε εκκρεμότητα, άρα είναι αδύνατη η εφαρμογή των μέτρων σε πχ παλαιά προ 55 κτίρια σε επαφή με δασικές εκτάσεις ή νομίμως ανεγερθέντα κτίσματα τα οποία οι δασικοί χάρτες βάφτισαν δασικά ή μετατόπισαν το όριο του δασικού εντός της απόστασης των 10μ.
2. Το Εθνικό Κτηματολόγιο είναι σε εκκρεμότητα. Υπάρχει αντικειμενική αδυναμία προσδιορισμού του ιδιοκτήτη για τα αδήλωτα ή όπου υπάρχουν διεκδικήσεις από περισσότερους φερομένους ως ιδιοκτήτες.
3. Αδυναμία υλοποίησης των γεωμετρικών υποδείξεων του κανονισμού. Πως πχ θα κοπούν δένδρα σε απόσταση 10μ όταν ανήκουν σε ιδιοκτησία κάποιου άλλου; Ή όταν κτίρια βρίσκονται σε απόσταση <10μ από τα όρια; Ή όταν πρόκειται για χαρακτηρισμένες δασικές εκτάσεις;
4. Οι ήδη υποστελεχωμένες υπηρεσίες επιβαρύνονται με ένα πλήθος νέων, σύνθετων καθηκόντων χωρίς να διαθέτουν το αναγκαίο επιστημονικό προσωπικό για τις τριμελείς Επιτροπές. Οι ΥΔΟΜ και τα Σ.Α. δεν μπορούν να ανταποκριθούν στον όγκο εργασίας για την έκδοση των χιλιάδων απαιτούμενων πράξεων (κοπή δένδρων = άδεια μικρής κλίμακας). Ποιά δασική αρχή μπορεί να δώσει –και να επιβλέψει- τόσες άδειες για κοπή δένδρων εντός οικισμού και ΖΟΕ;
5. Αδυναμία του τεχνικού κόσμου να καλύψει την ανάγκη σε αποτυπώσεις, μελέτες, σύσταση φακέλλων, διαχείριση, επίβλεψη των προτεινόμενων έργων.
6. Πραγματική Οικονομική Αδυναμία των πολιτών να ανταποκριθούν στο κόστος υλοποίησης των μέτρων.
7. Η συμμόρφωση είναι αδύνατη γιατί ο κανονισμός είναι άσχετος με τον μεσογειακό πολιτισμό. Ανορθολογικά και ανιστόρητα μέτρα εξοργίζουν και διευρύνουν το ρήγμα ανάμεσα σε διοίκηση και πολίτες. Στη συλλογική μας συνείδηση η παραδοσιακή κληματαριά, οι λεμονιές, οι αμυγδαλιές, οι κορομηλιές κινδυνεύουν από τη φωτιά, δεν αποτελούν κίνδυνο. Ο πολίτης δεν οφείλει να αποδεχτεί οτι η ανικανότητα της διοίκησης να ελέγξει την επικινδυνότητα των πευκώνων θα αφαιρέσει συνολικά το δένδρο από το λεξιλόγιο της υπαίθριας ζωής.
Νομικά ζητήματα
8. Μετακύλιση κρατικής υποχρέωσης στον πολίτη: Η περιβαλλοντική και δασική διαχείριση και προστασία, από το Σύνταγμα και τη νομοθεσία είναι υποχρέωση του κράτους και των αρμοδίων υπηρεσιών του και όποιος ασκεί δραστηριότητα χωρίς την απαιτούμενη άδεια ή έγκριση διώκεται ποινικά.
9. Αντιφατικές ρυθμίσεις, για τη ρύθμιση της ίδιας υποχρέωσης: Η ΚΥΑ του ΥΠΕΝ και οι 2 εγκύκλιοι ορίζουν υποχρέωση εφαρμογής του Κανονισμού για ιδιοκτησίες σε ακτίνα 300 μ. από δάσος ή δασική έκταση, ενώ το Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη εξέδωσε Πυροσβεστική Διάταξη η οποία ορίζει απόσταση 100 μ..
10. Νομοθέτηση με εγκυκλίους: Είναι μη νόμιμη και ανίσχυρη η επιβολή υποχρεώσεων και περιορισμών σε βάρος της συνταγματικά κατοχυρωμένης ιδιοκτησίας των πολιτών με εγκυκλίους. Οι εγκύκλιοι αποτελούν εσωτερικά έγγραφα της διοίκησης που απευθύνονται στις υπηρεσίες της, το περιεχόμενο των οποίων ο πολίτης δεν υποχρεούται να γνωρίζει.
11. Ισχύων Κανονισμός: Η χώρα μας διαθέτει ισχύοντα πρόσφατο (2018) Κανονισμό Πυροπροστασίας Κτηρίων. Συνεπώς, δεν υφίστατο κάποιο νομικό κενό στην έννομη τάξη της χώρας το οποίο χρειαζόταν να καλυφθεί με τις πρόσφατες ρυθμίσεις του ΥΠΕΝ και του ΥΠΠ για την πυροπροστασία των κτηρίων.
12. Παραβιάσεις της δικαιοδοσίας συναρμόδιων αρχών: Προβλέπεται υλοτόμηση χωρίς την έγκριση και την παρουσία των δασικών υπηρεσιών. Στις εκτάσεις επί των οποίων εφαρμόζεται η δασική νομοθεσία, αρμόδια υπηρεσία για τη διενέργεια υλοτομιών και κλαδεύσεων, είναι η δασική αρχή. Ο καθαρισμός οδών μεταφέρεται αυθαίρετα και κατά παράβαση από την Τοπική Αυτοδιοίκηση στους ιδιώτες
Επιστημονικά ζητήματα
13. Παραβάσεις κανόνων και αρχών της Πολεοδομικής νομοθεσίας: Με τη χορήγηση της οικοδομικής αδείας, τεκμαίρεται η σύμφωνη με το σύνολο των εφαρμοστέων πολεοδομικών και κτηριοδομικών κανόνων
ανέγερσή του κτιρίου, μεταξύ άλλων, και για πυρασφάλεια. Είναι επομένως άτοπο και μη νόμιμο να κρίνονται, εκ των υστέρων, με τις νέες ρυθμίσεις, ως ακατάλληλα και μη ασφαλή, ακίνητα που έχουν ανεγερθεί σε πλήρη συμμόρφωση με το σύνολο των κανόνων της ισχύουσας νομοθεσίας.
14. Παραβιάσεις των αρχών του πολεοδομικού κεκτημένου και του ορθολογικού σχεδιασμού: Νομοθετική ρύθμιση χωροταξικού και πολεοδομικού χαρακτήρα είναι επιτρεπτή, μόνον εφ’ όσον έχει ψηφισθεί μετά από εκτίμηση ειδικής επιστημονικής μελέτης η οποία έχει λάβει υπόψη και ενσωματώσει τα διδάγματα και τους κανόνες όλων των σχετικών επιστημών (δασολογίας, γεωπονίας, χωροταξίας, περιβαλλοντολογίας, αρχαιολογίας, αρχιτεκτονικής, πολεοδομίας, οικολογίας κ.λπ.), υποχρέωση που δεν τηρήθηκε.
15. Παραβιάσεις των Ευρωπαϊκών συμβάσεων για την Αρχιτεκτονική, το Τοπίο, την Πολιτιστική Κληρονομιά και της αρχαιολογικής νομοθεσίας: Διατηρητέα, μνημεία και παραδοσιακά κτήρια και σύνολα δεν δύνανται να αλλοιωθούν και προστατεύονται μαζί με το όλο ακίνητο και τον περιβάλλοντα χώρο του ως στοιχεία της πολιτιστικής κληρονομιάς.
16. Ο Κανονισμός αγνοεί την ευεργετική σημασία της σωστής φύτευσης πλησίον των κτιρίων για την εξοικονόμηση ενέργειας, τη ρύθμιση του μικροκλίματος, την ιδιωτικότητα, τον έλεγχο της ηχητικής και οπτικής ρύπανσης, την ανάπτυξη και διατήρηση της βιοποικιλότητας και εν γένει την ευζωία των ανθρώπων.
Ζητήματα Δημοκρατίας
17. Απουσία δημόσιας διαβούλευσης και μέσων άμυνας του πολίτη: Οι νέες διατάξεις ενώ πλήττουν καίρια το θεμελιώδες δικαίωμα της ιδιοκτησίας, δεν υποβλήθηκαν σε δημόσια διαβούλευση και δεν προβλέπουν κάποιο ένδικο βοήθημα, μέσο ή διαδικασία με τα οποία να μπορεί ο πολίτης να αμυνθεί, σε περίπτωση λάθους ή αδικίας. Παραβίαση της Συνθήκης του Άαρχους που κατοχύρωσε το δικαίωμα στην περιβαλλοντική ενημέρωση, τη συμμετοχή των πολιτών στη λήψη αποφάσεων και την πρόσβαση στη δικαιοσύνη για περιβαλλοντικά θέματα.
18. Αδυναμία γνώσης του πολίτη: Ο πολίτης δεν είναι υποχρεωμένος ούτε δύναται να γνωρίζει τα ακριβή όρια του συνόλου των προστατευόμενων περιοχών των οποίων η προστασία συνιστά αποκλειστική υποχρέωση της Πολιτείας. Πχ ποιοί είναι οι απομονωμένοι δασικοί θύλακες από τους οποίους δεν θα προσμετράται η απόσταση των 300μ;
19. Αδυναμία οικονομικής ανταπόκρισης: Ο Κανονισμός επιβάλλει δυσβάστακτες οικονομικές υποχρεώσεις και δυσανάλογα πρόστιμα, τα οποία η πλειονότητα των ιδιοκτητών αδυνατεί να καλύψει και να καταβάλει.
(3) ταυτόχρονα είναι εντυπωσιακή η σιωπή από ΟΛΑ τα μεγάλα κόμματα, ενδεικτική είτε της ταύτισης με τη νεοφιλελεύθερη διάλυση του κράτους δικαίου είτε της απόλυτης ανικανότητας των κομματικών επιτελείων. Χαρακτηριστικό οτι η πρώτη ανακοίνωση της αξιωματικής αντιπολίτευσης για την ΚΥΑ ήρθε 12 μήνες μετά την ψήφιση του νόμου και μόνο ύστερα από τη γενική κατακραυγή από την κοινωνία των πολιτών - και χωρίς δέσμευση απόσυρσης του νόμου.
Δεν υπάρχουν σχόλια