ΤΑ ΚΥΘΗΡΑ ΣΤΟ ΙΖΟΛΑΡΙΟ ΤΟΥ ΑΝΤΩΝΙΟΥ ΑΠΟ ΤΗ ΜΗΛΟ
Capo d Angelo e Cerigo. Έργο του Cornelis de Bruyn 1674.
ΤΑ ΚΥΘΗΡΑ ΣΤΟ ΙΖΟΛΑΡΙΟ ΤΟΥ ΑΝΤΩΝΙΟΥ ΑΠΟ ΤΗ ΜΗΛΟ
Γράφει η Ελένη Χάρου
Ο Αντώνιος από τη Μήλο ήταν ένας Έλληνας ναυτικός και χαρτογράφος στη Βενετία το 16ο αι. ο οποίος έγραψε ένα πολυτιμότατο ναυτιλιακό βοήθημα με οδηγίες προς τους ναυτιλλομένους. Αυτά τα βοηθήματα ονομάζονταν ιζολάρια (νησολόγια) ή πορτολάνοι (λιμενοδείκτες) Ο Αντώνιος παρουσιάζει το βιβλίο του ως εξής:
«Ιζολάριο και πορτολάνος εμού Αντωνίου Μίλο, στο οποίο περιλαμβάνονται όλα τα νησιά της Μεσογείου Θαλάσσης και όλες οι ακτές της θάλασσας με τα ονόματα των σκοπέλων, τις ξέρες, τα λιμάνια και τις πόλεις, τις αποστάσεις από τόπο σε τόπο, τις περιφέρειες των νησιών, τα βάθη των νερών, τα αγκυροβόλια, τα μέρη όπου υπάρχει πόσιμο νερό, τις διαδρομές ή τα περάσματα από τον ένα τόπο στον άλλον, με τους ανέμους που επικρατούν στα νησιά, με τα μήκη και τα πλάτη τους και το ταξίδι από την Τρίπολη της Συρίας μέχρι την ένδοξη πόλη της Βενετίας και πολλά άλλα και διάφορα πράγματα και αποστάσεις»
Το ιζολάριο αυτό γραμμένο στα Ιταλικά εξεδόθη μεταφρασμένο στα Ελληνικά από το διακεκριμένο φιλόλογο, ιστορικό και Παλαιογράφο Αγαμέμνονα Τσελίκα, Προϊστάμενο του Ιστορικού και Παλαιογραφικού Αρχείου του Μορφωτικού Ιδρύματος της Εθνικής Τραπέζης. Η έκδοση αυτή βασίστηκε στο χειρόγραφο που υπάρχει στην ιδιωτική συλλογή της Σύλβιας Ιωάννου. Ο Αντώνιος ντα Μιλο περιγράφει τα Κύθηρα ως εξής:
ΚΥΘΗΡΑ
Τὸ Τσιρίγο (Κύθηρα) εἶναι τὸ πρῶτο νησὶ τοῦ Ἀρχιπελάγους ἢ τοῦ Αἰγαίου. Πρὸς τὸ μέρος τοῦ πονέντε εἶναι ὅλο βουνὰ καὶ πρὸς τὴν ὄστρια βρίσκεται τὸ κάστρο Καψάλι μὲ μικρὸ λιμάνι γιὰ δύο ἢ τρία μικρὰ πλοῖα. Τὰ χοντρὰ πλοῖα ἀγκυροβολοῦν ἔξω στὴν πεδιάδα σὲ 35 βήματα βάθος. Σᾶς πληροφοροῦμε ὅτι στὰ 30 βήματα βρίσκεται ἕνας βράχος σὰν σκαμνὶ ποὺ κόβει τὶς γούμενες καὶ πρέπει νὰ ἔχεις πορεία πρὸς τὴ μέση τοῦ κάστρου μὲ ἄνεμο ἀπὸ τὸν πονέντε μέχρι τὸν λεβάντε. Γυρίζοντας πρὸς τὴν τραμουντάνα μὲ γαρμπή, ὄστρια, σιρόκο πρέπει νὰ προσέχεις μὴ πάθεις ζημιὰ ἀπὸ τὴ θαλασσοταραχὴ ποὺ γίνεται ἐκεῖ. Στὴ μέση τοῦ κάστρου, στὴ θάλασσα, ὑπάρχει ἕνας σκόπελος πολὺ ψηλός, ποὺ λέγεται Λόβο (Αὐγό), μακριὰ ἀπὸ τὸ Τσιρίγο 3 μίλια.
Πρὸς τὴ μεριὰ τοῦ σιρόκου τοῦ Τσιρίγου ὑπάρχουν δύο σκόπελοι μεγέθους ἑνὸς πλοίου καὶ γύρω στοὺς σκοπέλους αὐτοὺς ἔχει μεγάλο βάθος. Ὁ ἕνας λέγεται Ἄσσος καὶ ὁ ἄλλος Ντόϊ, 2 μίλια μακριὰ ἀπὸ τὸ Τσιρίγο.
Πρὸς τὸν λεβάντε βρίσκεται τὸ λιμάνι τοῦ Ἁγίου Νικολάου τοῦ Αὐλέμονα, ὅπου μποροῦν νὰ σταθοῦν 6 γαλέρες ἢ μικρὰ καράβια. Κάτω ἀπὸ τὸ κάστρο Βιτζιόλα, στὴν πεδιάδα, στέκονται τὰ πλοῖα μὲ 15 βήματα βάθος καὶ εἶναι καλὸ ἀγκυροβόλι καὶ ἔχει πόσιμο νερὸ ὅπου εἶναι [κενό]. Σὲ ὅλη αὐτὴ τὴν ἀκτὴ μέχρι τὸ κάστρο τυχαῖα μπορεῖς νὰ βρεῖς καλὸ βάθος. Πιὸ μέσα στὴ μύτη τοῦ Ἁγίου Νικολάου εἶναι τὰ νησιὰ Δρακονέρες, ἀσήμαντοι σκόπελοι, ἀνάμεσα στοὺς ὁποίους καὶ τὸ Τσιρίγο εἶναι καταφύγιο γιὰ πολεμικὰ πλοῖα και άλλα μικρά καράβια. Από το Τσιρίγο στο ακρωτήρι Μαλέας είναι 15 μίλια. Από το Τσιρίγο στο Τσιτσιρίγο (Αντικύθηρα) προς το σιρόκο είναι μία 30. Το Τσιτσιρίγο είναι ένα ακατοίκητο νησί χωρίς λιμάνι για αγκυροβόλι οποιουδήποτε πλοίου και από αυτό προς το γρέγο ένα μίλι μακριά υπάρχουν δύο μικροί σκόπελοι. Ο μεγάλος λέγεται Πόρος και ο άλλος, ο μικρός λέγεται Πορέσα και τον Πόρο πρέπει να πιάνεις την πλευρά προς το Τσιρίγο για να αποφύγεις αυτές τις ξέρες. Από αυτά τα δύο νησιά μέχρι το ακρωτήρι Σπάθα της Κρήτης είναι μίλια 50. Το Τσιρίγο έχει περιφέρεια περίπου 60 μίλια.
Δεν υπάρχουν σχόλια