ΕΛΑΦΟΝΗΣΟΣ-ΙΣΤΟΡΙΚΕΣ ΜΝΗΜΕΣ: 1944-ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ-ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ ΒΑΤΙΚΩΝ ΚΑΙ ΚΥΘΗΡΩΝ
Το άρθρο γράφει ο Παναγιώτης-Κυριάκος Αρώνης «Τσουλάκος» και αποτελεί μέρος από το προσωπικό ιστορικό και συγγραφικό αρχείο του << Η Ελαφόνησος από τις ημέρες του Σταυριανού Αρώνη έως σήμερα>>,ΚΕΦΑΛΑΙΟ «Ιταλική και Γερμανική Κατοχή στα Βατικα (Ελαφόνησος) 1941-1944».
Πέμπτη 12 Οκτωβρίου 1944. Στην Αθήνα ξημερώνει μια ηλιόλουστη, αλλά συνάμα και ιστορική ημέρα. Ύστερα από χρόνια ανελευθερίας, καταπίεσης, προσβολής, φτώχιας και πάνω απ' όλα ύστερα από το θάνατο εκατοντάδων χιλιάδων Ελλήνων, ξημέρωνε πια η ημέρα που η πρωτεύουσα θα απελευθερωνόταν! Αυτή η ημέρα, η 12η Οκτωβρίου 1944, καθιερώθηκε ως η ημέρα μνήμης της απελευθέρωσης της Ελλάδας από το Γερμανικό ζυγό. Αν και οι υπόλοιπες περιοχές της χώρας απελευθερώθηκαν είτε λίγο πριν, είτε αργότερα.
Για την ημέρα αυτή και τα τεκταινόμενα στην Αθήνα πληροφορούμαστε από τις εφημερίδες της εποχής. Εκεί διαβάζουμε για τους Γερμανούς που πριν εγκαταλείψουν την Αθήνα υπέστειλαν τη σημαία των Ναζί από την Ακρόπολη και κατέθεσαν στεφάνι στο μνημείο του Άγνωστου Στρατιώτη. Και εκεί διαβάζουμε τις συγκινητικές στιγμές που ακολούθησαν. Τον ελληνικό λαό που ξεχύθηκε στους δρόμους για να πανηγυρίσει την Ελευθερία του, το στεφάνι στο μνημείο που ποδοπάτησαν και την Ελληνική Σημαία που υψώθηκε περήφανα στο βράχο της Ακρόπολης.
Για τις υπόλοιπες περιοχές της χώρας, όμως, οι περιγραφές της απελευθέρωσης διασώζονται μέσα από τις ανατριχιαστικές και γλαφυρές περιγραφές των ίδιων των ανθρώπων. Η τοπική λαογραφία έρχεται να διασώσει την τοπική ιστορία.
Με αφορμή, λοιπόν, τα 77 χρόνια από την απελευθέρωση της Ελλάδος από τα Γερμανικά στρατεύματα αφιερώνουμε ένα άρθρο στη περιοχή μας, τα Βάτικα, που αναφέρεται στην απελευθέρωσή τους το Σεπτέμβριο του 1944, μέσα από την αφήγηση της θεια Κανέλλης της Λαδονικολίτσας με καταγωγή από την Ελαφόνησο και τη Νεάπολη, η οποία έζησε τα τελευταία 54 χρόνια της ζωής της στις Η.Π.Α..
Η θεια Κανέλλη γεννήθηκε στη Νεάπολη το 1931, κόρη του ψαρά Σταυράκη Ν. Αρώνη του Λαδονικολάκου από την Ελαφόνησο που παντρεύτηκε την Κωνσταντούλα Τζερεφού και εγκαταστάθηκαν στη Νεάπολη. Αδέλφια της ήτανε ο Νικόλας (που είχε το καΐκι το «ΦΩΦΩ»), ο Λάμπης (που σκοτώθηκε με τη νάρκη το 1944 στην Αγία Παρασκευή), η Μαρία και ο Γιάννης (ο Καλαφάτης). Μεγάλωσε στο Βροντά στη παλαιότερη γειτονιά της Νεάπολης με τις ωραιότερες παιδικές αναμνήσεις που την συνόδευαν μέχρι το τέλος της ζωής της.
Το 1956 ο θείος της ο Χαράλαμπος, αδελφός του πατέρα της , της έκανε πρόσκληση και μετανάστευσε στις Η.Π.Α, στο New Jersey της Ν.Υ. Ένα χρόνο αργότερα το 1957 παντρεύτηκε τον Κυθήριο Αριστείδη Ι. Μεγαλοκονόμου, δάσκαλος στο επάγγελμα, και εγκαταστάθηκαν στο Buffalo της Ν.Υ.. Aπέκτησαν τρία παιδιά, το Γιάννη, το Σταύρο και το Χαράλαμπο.
Το 2009 σε μια από τις επισκέψεις μου να δω τους συγγενείς μου στο Μπάφαλο, σε μια συνάντηση μου με τη θεια Κανέλλη (η οποία ήταν β΄εξαδέλφη του πατέρα μου) ανάμεσα σε πληθώρες Βατικώτικες ιστορίες που μας ανιστόρησε, που τις συνόδευαν το Βατικιώτικο ιδίωμα και η αστείρευτη θύμησή της, μας αναφέρθηκε στην παρακάτω αφήγηση που αναφέρεται στη καταγωγή της και άμεσα με το γεγονός των 77 χρόνων της απελευθέρωσης της περιοχή μας.
A Φ Η Γ Η Σ Η
<<……η οικογένεια του παππού μου του Νικόλα (Χ. Αρώνη) του Λαδονικόλα, που τον λέγανε, ήτανε από τ΄Αλαφονήσι. Τα παιδιά του, ο θείος ο Χαράλαμπος, το 1909 ήρθε στην Αμερική και μέχρι το 1920 έφερε εδώ τα αδέλφια του, το θείο το Γιάννη, το θείο το Βαγγέλη και το θείο τον Αντώνη. Ο μόνος αδελφός που δεν ήρθε στην Αμερική ήταν ο πατέρας μου (Σταυράκης Ν. Αρώνης) παντρεύτηκε τη μάννα μου την Κωνσταντούλα, και μέναμε στη Νεάπολη. Ο πατέρας μου ήτανε ψαράς.
............... ............... ............... ...............
Το 1925 ο θείος ο Χαράλαμπος με τη θεια Ευανθία και τα πρώτα τους παιδιά, και ο θείος ο Βαγγέλης πήγανε στην Ελλάδα για να δούνε τους δικούς τους, και να παντρέψουνε την αδελφή τους τη θεια Τασούλα, που παντρεύτηκε το Δημήτρη το Κρίθαρη από το Καραβά του Τσιρίγου. Τότες παντρεύτηκε και ο θείος ο Βαγγέλης στο Καραβά τη θεια Μαρία τη Κρίθαρη και έμεινε στην Ελλάδα δεν ξαναήλθε πίσω. Κάνανε μόνο ένα γιο τον εξάδελφό μου το Νίκο το 1928. Ο θείος ο Βαγγέλης πέθανε το 1939.
Το 1944 που τελείωνε ο πόλεμος πια, το Σεπτέμβριο, φύγανε οι Γερμανοί από τα Βάτικα και μαζευόντουσαν στη Τρίπολη. Φύγανε όμως από την Νεάπολη που είχανε φυλάκιο, αλλά είχανε μείνει ακόμα Γερμανοί στο Τσιρίγο και ο κόσμος φοβότανε δεν ένιωθε ασφάλεια. Τώρα δεν ξέρω πως είχανε συνεννοηθεί η Νεάπολη με το Καραβά, γιατί τηλέφωνα δεν υπήρχαν τότες, ότι μόλις φύγουνε οι Γερμανοί από το Τσιρίγο να μας ειδοποιήσουνε. Ήταν πριν του Σταυρού, εκεί κοντά, που φτάσανε οι Εγγλέζοι στο Καψάλη και φύγανε οι Γερμανοί από το Τσιρίγο. Όπως είχανε συνεννοηθεί, ανάψανε μια μεγάλη φωτιά στο καμπαναριό της εκκλησίας του Αγίου Χαραλάμπου στο Καραβά να ειδοποιήσουνε τη Νεάπολη και όλα τα Βάτικα ότι φύγανε οι Γερμανοί από το Τσιρίγο. Είδανε τη φωτιά εδώ στη Νεάπολη και αρχίσανε να κτυπάνε οι καμπάνες και να φωνάζει ο κόσμος λευτερωθήκαμε.
Η απόβαση των Συμμάχων στις 15.9.1944 στο Καψάλι Κυθήρων. Την μοναδική φωτογραφία από το γεγονός "τράβηξε" ο αείμνηστος Μανώλης Σοφίος
Τη θυμάμαι καλά αυτή την ημέρα γιατί έγινε ένα επεισόδιο στην οικογένειά μας, όταν ανάψανε οι Καραβίτες τη φωτιά στο Καμπαναριό ήταν μαζί τους και ο εξάδελφός μου ο Νίκος ο γιος του θείου μου του Βαγγέλη, 16 χρονών παιδί. Κουβαλούσανε ξύλα για τη φωτιά, δεν ξέρω πως έγινε και παραπάτησε, και έπεσε μέσα στο καμπαναριό στη φωτιά, και μέχρι να τον τραβήξουνε οι άλλοι κάηκε το πόδι του. Τα μέσα τότε δεν υπήρχαν, έπαθε γάγγραινα και του το κόψανε, ήταν ο καημένος με ένα πόδι, όμως ήταν πολύ δουλευταράς και καλός ψαράς, παντρεύτηκε στο Τσιρίγο και έκανε καλή οικογένεια, πέρυσί μου τηλεφωνήσανε ότι πέθανε…… ……. …….>>
Α Φ Η Γ Η Τ Η Σ
5 Αυγούστου 2009, Κανέλλη Αριστ. Οικονόμου << Η Λαδονικολίτσα>> 1931---2011. Το γένος Σταύρου Νικολάου Αρώνη. Κάτοικος Buffalo Ν.Υ. Η.Π.Α.
Δεν υπάρχουν σχόλια