Σιμόνε Περόττι:Ευχές στο νησί

Ήταν μια χρονιά μεγάλη και γεμάτη. Μια χρονιά που άρχισε με δάκρυα, και που σήμερα τελειώνει θυμίζοντάς μας αυτά τα ίδια δάκρυα. Κενά που δύσκολα γεμίζουν, ίσως και ποτέ, για αυτήν την κοινότητα. Κι όμως, μέσα σε έναν χρόνο συγκίνησης, συνέβησαν πολλά. Πρώτα το ευεργετικό νερό του χειμώνα και της άνοιξης, που τόσο καιρό μας έλειπε· και μετά οι φοβερές καλοκαιρινές φωτιές, που δυστυχώς επιστρέφουν πιο συχνά απ’ όσο θα θέλαμε. Αγαπήσαμε το νησί ακόμα και μέσα στον πόνο, όλοι μας, κάνοντας ό,τι μπορούσαμε για να περιορίσουμε τις ζημιές της μεγάλης πυρκαγιάς, της δεύτερης τόσο μεγάλης μέσα σε λίγα μόνο χρόνια. Και την ίδια στιγμή, όμως, χαρήκαμε για τις μεγάλες νίκες μας απέναντι στα τεράστια βιομηχανικά αιολικά. Μια επιτυχία· μια απόδειξη του τι μπορεί να πετύχει ο άνθρωπος όταν αγωνίζεται μαζί για το κοινό καλό.

Και συζητήσαμε πολύ, φέτος. Σχεδόν πάντα από αγάπη για το νησί —τουλάχιστον οι περισσότεροι από εμάς. Αναρωτηθήκαμε, ελπίζω όλοι μας με ειλικρίνεια, αν είναι σωστό να παραδώσουμε το νησί στο ίδιο τουριστικό μέλλον που έχει καταπιεί δεκάδες άλλα νησιά γύρω μας, οδηγώντας τα στην άναρχη δόμηση και στην εκμετάλλευση. Αναρωτηθήκαμε αν αυτός είναι ο μόνος τρόπος για να προχωρήσουμε, να αυξήσουμε την ευημερία της κοινότητάς μας. Σήμερα φαίνεται, περισσότερο από ποτέ, πως το χρήμα και η δύναμη δεν έχουν όρια· και είναι εντυπωσιακό ότι σε τόσα νησιά γύρω μας γεννήθηκαν ομάδες, επιτροπές, κινήματα που αγωνίζονται για να προστατεύσουν τον τόπο τους, την ομορφιά του, τις κοινωνίες που καταρρέουν κάτω από έναν άγριο, ανεξέλεγκτο τουρισμό. Γιατί πια το ξέρουν όλοι… Δεν έχει νόημα να μιμούμαστε τα τουριστικά νησιά. Σήμερα, όπως πάντα, το πιο πολύτιμο είναι το πιο σπάνιο: ένα νησί απλό, φυσικό, χωρίς «διασκεδάσεις», χωρίς περιττές «ανέσεις». Παντού, ο καλύτερος, ο πιο ουσιαστικός και πιο σεβαστικός τουρισμός αναζητά αυτό που εμείς ήδη είμαστε. Αρκεί να μην τα καταστρέψουμε όλα κυνηγώντας χίμαιρες που αλλού έχουν ήδη σβήσει.

Και τι θα γίνει με εμάς; Τι θα φέρει η νέα χρονιά; Ποιος το ξέρει… Εγώ εύχομαι μόνο να είναι μια χρονιά συμμετοχής. Μια χρονιά όπου όλοι θα προσέχουμε, όλοι θα παρακολουθούμε τι συμβαίνει, έτοιμοι να προσφέρουμε και να πούμε τη γνώμη μας. Η παρακμή γεννιέται πάντα από την αδιαφορία. Το να αφήνουμε τα πράγματα να προχωρούν μόνα τους, αφηρημένα, είναι ο σίγουρος τρόπος να ξυπνήσουμε μια μέρα σε ένα νησί που δεν αναγνωρίζουμε πια. Πρέπει όλοι να είμαστε κοντά στους ανθρώπους που μας διοικούν, να τους στηρίζουμε με καλοσύνη, να τους βοηθάμε να μη χάνονται, να μην κάνουν λάθη, να μην σπαταλούν άθελά τους το κοινό χρήμα. Θα χρειαστεί να δεχτούμε με υπομονή τη νευρικότητα όσων νιώθουν πως τους παρακολουθούμε από κοντά, πως τους μετράμε με έναν μεγεθυντικό φακό· γιατί κανείς μας δεν αγαπά τις εκπλήξεις. Θα χρειαστεί να συμβάλουμε με ιδέες, με απόψεις, να ενθαρρύνουμε τον διάλογο, να δεχόμαστε τον συμβιβασμό αλλά να είμαστε πάντα έτοιμοι να πούμε «όχι» για να γίνει χώρος για ένα «ναι». Όχι σε ό,τι βλάπτει τους πολλούς, και ναι σε ό,τι τους ωφελεί.

Αλλά συμμετοχή σημαίνει επίσης, και ίσως πάνω απ’ όλα, πολιτισμός. Το καθαρό νησί θα είναι ο καθρέφτης αυτού του πολιτισμού, και εκεί μέσα θα βλέπουμε τον εαυτό μας. Το νησί που δεν σπαταλά το νερό του, που μελετά και αγωνίζεται για να το προστατεύσει. Το νησί που φροντίζει τους δρόμους του, που ασχολείται με ό,τι χρειάζεται, που δείχνει στις αρχές —με αποφασιστικότητα— πού πρέπει να επέμβουν για να προλάβουν έναν κίνδυνο· και, αν χρειαστεί, βγαίνει στον δρόμο για να βοηθήσει, όπως πάντα έκανε. Περισσότερο από ποτέ. Συμμετοχή σημαίνει να μη σκεφτόμαστε μόνο τον μικρό προσωπικό μας κήπο, γνωρίζοντας ότι ένα νησί είναι σαν ένα καράβι: όταν βουλιάζει, βουλιάζουν όλοι· και όταν φτάνει στο λιμάνι, σώζονται όλοι —και όσοι κατάλαβαν τον κίνδυνο, και οι πιο αφηρημένοι.

Και αυτό είναι το πνεύμα προσφοράς, η ανιδιοτέλεια, η γενναιόδωρη συμμετοχή στο κοινό καλό που μας δίδαξε τόσο έντονα ο άνθρωπος που φέτος μας έλειψε. Με την απουσία του καταλάβαμε, ίσως περισσότερο από πριν, κάτι σημαντικό: οι κακόβουλοι, οι εγωιστές, όσοι νοιάζονται μόνο για το χρήμα και τη δύναμη, όσοι κοιτούν μόνο το δικό τους συμφέρον (αν υπάρχουν τέτοιοι άνθρωποι

στο νησί…) δεν πολεμιούνται με τη βία, με την ένταση, με τη σκληρότητα —και ακόμα λιγότερο με δικηγόρους και νόμους. Το πιο κοφτερό μας όπλο είναι να μένουμε ενωμένοι, να αγαπάμε τον τόπο μας, να βοηθάμε ο ένας τον άλλον, να ενδιαφερόμαστε για ό,τι είναι κοινό σαν να ήταν δικό μας. Και αυτό, είμαι βέβαιος, όλη η κοινότητα το γνωρίζει.

Γι’ αυτό αξίζει να ευχηθούμε, και να είμαστε πολύ αισιόδοξοι για τη χρονιά που έρχεται. Καλή χρονιά.

 Σιμόνε Περόττι