Περί ΚΟΣΜΑ και ΔΑΜΙΑΝΟΥ

Kosmas Megalokonomos

Ἅγιοι Ἀνάργυροι καὶ θαυματουργοί, ἐπισκέψασθε τὰς ἀσθενείας ἡμῶν, δωρεὰν ἐλάβετε, δωρεὰν δότε ἡμῖν

Η αλάνθαστη και πολυπράγμων Ελένη Χάρου αναφέρει πως στα Κύθηρα υπάρχουν 9 ναοί προς τιμή των Αγίων Αναργύρων, αδελφών και Ιατρών, Κοσμά και Δαμιανού. Ο αριθμός τους είναι δυσανάλογα μεγάλος για τους συγκεκριμένους Αγίους, που βρίσκονται διάσπαρτοι σε όλα τα μήκη και πλάτη του νησιού, σε σύγκριση με άλλα νησιά και τόπους της πατρίδας μας. Και το όνομα Κοσμάς απαντάτε στα Κύθηρα σε μεγαλύτερη συχνότητα. Υπάρχει εξήγηση για αυτή τη διαπίστωση και την έχει εικάσει ο αρχαιολόγος φιλο – Κυθήριος, Άρης Τσαραβόπουλος.

Στηρίζεται στο ότι οι παραδόσεις των Ελλήνων δεν διακόπηκαν με την αλλαγή της θρησκείας τους, αλλά συνεχίστηκαν και πολλές πέρασαν στη νέα λατρεία. Έτσι το σύμβολο της μυρτιά η Μυρτιδιώτισσά μας το παρέλαβε από την Κυθέρεια Αφροδίτη και ο πρωτοχριστιανικός ναός Σεργίου και Βάκχου χτίστηκε επί των θεμελίων προγενέστερου ναού του Βάκχου – Διόνυσου.

Παρόμοια και οι Ιατροί Κοσμάς και Δαμιανός συνέχισαν να επισκέπτονται και να θεραπεύουν τα ασθενείας ημών, ως μέχρι τότε έκαναν οι ιερείς του Ασκληπιού, Διόσκουροι, Κάστωρ και Πολυδεύκης. Οι Διόσκουροι περισσά λατρεύονταν στα Κύθηρα για τον λόγο ότι ήταν αδελφοί της Ωραίας Ελένης, ιέρειας του μεγαλύτερου και ιερότερου ναού της Αφροδίτης, μα και αρωγού των άρρωστων νεογνών.

Αρχαιολογική συνηγορία τούτου αποτελεί το γεγονός ότι οι 6 κίονες που αμετάβλητοι σε θέση και σταθερότητα στηρίζουν σήμερα τον παλαιότατο ναό των Αγίων Αναργύρων στο Παλαιόκαστο, τοποθεσία των αρχαίων Κυθήρων, ακόμα παλιότερα στήριζαν ναό των Διόσκουρων.