1922: Πούλησαν για λίπασμα τις σορούς των σφαγμένων Ελλήνων οι Τούρκοι

Το 2013, ο ιστορικός Βλάσσης Αγτζίδης αποκάλυψε τρία ρεπορτάζ εφημερίδων από το 1924 που περιγράφουν πώς η διοίκηση του Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ έστειλε 400 τόνους ανθρώπινων λειψάνων (περίπου 50.000 ανθρώπινα σώματα) στο λιμάνι της Μασσαλίας, στη Γαλλία, με ένα πλοίο με βρετανική σημαία. Τα δημοσιεύματα δημοσιεύτηκαν στους New York Times, στη γαλλική εφημερίδα Midi και στην ελληνική εφημερίδα Macedonia. Τα δελτία ειδήσεων περιγράφουν πώς τα ανθρώπινα λείψανα προήλθαν από το λιμάνι των Μουδανιών στη Θάλασσα του Μαρμαρά στην Τουρκία.

ΠΗΓΗ: en.protothema.gr

Ο Αγτζίδης υποστηρίζει ότι τα λείψανα αυτών των νεκρών μπορεί να προορίζονταν για βιομηχανική χρήση. Η πρακτική της μετατροπής των ανθρώπινων οστών σε λίπασμα δεν ήταν ασυνήθιστη στις αρχές του 19ου αιώνα. Στην πραγματικότητα συνέβη μετά τη μάχη του Βατερλό (1815). Στην εφημερίδα The Independent της 3ης Αυγούστου 2014, ο Robert Fisk έγραψε: “Μετά το Βατερλό, τα οστά των νεκρών μεταφέρθηκαν πίσω στο Χαλ για να χρησιμοποιηθούν ως λίπασμα για την πράσινη και ευχάριστη γη της Αγγλίας, ενώ τα δόντια χρησιμοποιήθηκαν σε τεχνητές οδοντοστοιχίες για τους ζωντανούς”.

Έρευνα από τον Joe Turner τον Μάρτιο του 2015 βασισμένη σε αναφορές αρχειακών ειδήσεων αποκάλυψε επίσης αξιόπιστα στοιχεία ότι όντως υπήρχε διεθνές εμπόριο οστών κατά τον 19ο αιώνα. Σύμφωνα με τον Αγτζίδη, η Γαλλία ήταν φιλοτουρκική κατά την εν λόγω περίοδο, επομένως δεν θα ήταν ηθικό ζήτημα για τους Γάλλους να αγοράσουν τα οστά νεκρών Ελλήνων και Αρμενίων για βιομηχανική χρήση. Ένα άρθρο των New York Times της 23ης Δεκεμβρίου 1924 έγραφε:

Η Μασσαλία είναι ενθουσιασμένη από μια παράξενη ιστορία της άφιξης σε αυτό το λιμάνι ενός πλοίου που φέρει τη βρετανική σημαία και το όνομα Ζαν που μετέφερε ένα μυστηριώδες φορτίο 400 τόνων ανθρώπινων οστών που αποστέλλονται στους κατασκευαστές εκεί. Τα οστά λέγεται ότι φορτώθηκαν στα Μουδανιά της θάλασσας του Μαρμαρά και ότι είναι τα λείψανα των θυμάτων των σφαγών στη Μικρά Ασία. Ενόψει των φημών που κυκλοφορούν αναμένεται να διεξαχθεί έρευνα.

Σχετικά με το εν λόγω φορτίο, η γαλλική εφημερίδα Midi δημοσίευσε μια είδηση ​​με τίτλο “Ένα θλιβερό φορτίο” στην οποία ανέφερε: “Υπάρχει πολλή συζήτηση επί του παρόντος στη Μασσαλία σχετικά με την επικείμενη άφιξη στο φορτηγό πλοίο Zan ενός φορτίου ανθρώπινων λειψάνων που μεταφέρει 400 τόνους ανθρώπινων λειψάνων για τις βιομηχανίες στη Μασσαλία. Αυτά τα ανθρώπινα λείψανα προέρχονται από στρατόπεδα σφαγής των Αρμενίων στην Τουρκία και ειδικότερα από τη Μικρά Ασία”.