H "ΓΥΡΑ"Η εικόνα της Μυρτιδιώτισσας και το έθιμο της λιτανείας

¨Την Δευτέρα του Πάσχα , η εικόνα μεταφέρεται από χωριό σε χωριό σε όλο το νησί μέχρι να επιστρέψει , την Κυριακή των Μυροφόρων στο Ιερό προσκύνημα , στο μοναστήρι των Μυρτιδίων. Το έθιμο της λιτάνευσης συνεχίζεται αδιάλειπτα κάθε χρόνο μέχρι και σήμερα.¨

Η εικόνα της Μυρτιδιώτισσας αποτελεί το ιερότερο κειμήλιο των Κυθήρων . Το σημαντικότερο λατρευτικό κέντρο του νησιού είναι το μοναστήρι στη περιοχή των Μυρτιδίων , εκεί όπου τον 12^ο αιώνα βρέθηκε η εικόνα από ένα βοσκό κρυμμένη μέσα στις μυρτιές.

Η εικόνα είναι μελανή και δεν διακρίνονται χαρακτηριστικά στα πρόσωπα της Θεοτόκου  και του  Υιού της . Η Χρυσή επένδυση κατασκευάστηκε το 1837 από τον Θεόφιλο Σπιθάκη. Στο Καθολικό φιλοξενείται μια άλλη εικόνα της Παναγίας με αργυρό ένδυμα το οποίο επίσης φιλοτεχνήθηκε από τον Θεόφιλο Σπιθάκη.

Κατά τις παραδόσεις η εικόνα αυτή της Θεοτόκου είναι δημιούργημα του Ευαγγελιστή Λουκά . Επίσης πιθανολογείται ότι κατά την περίοδο της εικονομαχίας , κάποιος περισυνέλεξε την εικόνα από την θάλασσα και την έκρυψε στα Κύθηρα.

Κατά τον 17^ο και 19^ο  αιώνα , καθώς ο κίνδυνος της πειρατείας διαχέετο στις γύρω θάλασσες κι ο φόβος της  καταστροφής ή απώλειας του ιερού κειμηλίου ήταν μεγάλος, οι Κυθήριοι μετέφεραν την εικόνα της Παναγίας της Μυρτιδιώτισσας ή Καστρινής , στο κάστρο της Χώρας .

Με διάταγμα της Γερουσίας της Ιονίου Πολιτείας στις 7 Μαΐου 1841 εγκρίθηκε η αίτηση του ηγουμένου της μονής , Αγαθαγγέλου Καλλίγερου να επιστρέψει η εικόνα της Παναγίας και να μείνει μόνιμα στο μοναστήρι. Στο κάστρο φιλοξενείται σήμερα ένα ωραίο αντίγραφο της εικόνας που φιλοτέχνησε ο Στέφανος Στάης το 1844.

Έτσι κάθε Κυριακή της Ορθοδοξίας η ιερή εικόνα μεταφέρεται λιτανευόμενη από το μοναστήρι στο μητροπολιτικό ναό του Εσταυρωμένου στην Χώρα , όπου και παραμένει για σαράντα ημέρες , μέχρι την Κυριακή του Πάσχα . 

Την Δευτέρα του Πάσχα , η εικόνα μεταφέρεται από χωριό σε χωριό σε όλο το νησί μέχρι να επιστρέψει , την Κυριακή των Μυροφόρων στο Ιερό προσκύνημα , στο μοναστήρι των Μυρτιδίων.

Το έθιμο της λιτάνευσης συνεχίζεται αδιάλειπτα κάθε χρόνο μέχρι και σήμερα.

Βιβλιογραφία: από το βιβλίο του δημοδιδασκάλου Ιωάννου Κασιμάτη «Από την παλαιά και σύγχρονη Κυθηραϊκή  ζωή»  και από το βιβλίο του Εμμανουήλ Π. Καλλίγερου «Εδώ γεννήθηκε η Αφροδίτη».